อ้างอิงจากข่าว ของสำนักข่าว ThaiPost ” สธ.ทุ่ม100ล้านตรวจคัดกรอง หาการตั้งครรภ์กลุ่มเด็กดาวน์ในหญิงอายุ35ปีขึ้นไปทั่วปท.”( https://www.thaipost.net/main/detail/18121 ) เมื่อวันที่ 21 กันยายน 2561. รัฐบาลให้เจาะเลือดตรวจในกลุ่มอาการดาวน์ในหญิงตั้งครรภ์อายุ 35 ปีขึ้นไปคลอบคลุมทั่วประเทศ ทุกสิทธิ์ ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย

ตรวจฟรีคือวิธีไหน

(เพิ่มเติม…)

ตารางแสดงเรื่องการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งประเภทต่างๆในผู้ใหญ่ ของผู้เชี่ยวชาญจากสหรัฐอเมริกา ( American Cancer Society ) สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงปกติ และไม่ได้มีอาการผิดปกติใดๆ

• มะเร็งเต้านม
• มะเร็งปากมดลูก
• มะเร็งลำไส้ใหญ่
• มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
• มะเร็งปอด
• มะเร็งต่อมลูกหมาก

มะเร็งเต้านม

ประชากร	วิธีการตรวจ	คำแนะนำเพิ่มเติม
ผู้หญิงอายุ 40 – 54 ปี	Mammography เป็นวิธีที่คล้ายกับการเอ็กซเรย์ โดยวิธีการดังกล่าวจะสร้างภาพภายในของเนื้อเยื่อขึ้นมา แล้วทำการวิเคราะห์ผลว่าเป็นเนื้อเยื่อมะเร็งหรือไม่	โดยทั่วไปแนะนำให้เริ่มตรวจมะเร็งเต้านมด้วยวิธีดังกล่าวอย่างสม่ำเสมอปีละ 1 ครั้ง ตั้งแต่อายุ 45 ปีขึ้นไป แต่ในผู้หญิงอายุระหว่าง 40 – 44 ปี สามารถตรวจปีละ 1 ครั้งได้เช่นกัน เนื่องจากเป็นกลุ่มที่เริ่มมีโอกาสเกิดโรคมะเร็งแล้ว
ผู้หญิงอายุ 55 ปีขึ้นไป		ในช่วงอายุ 55 ปีขึ้นไป ควรเพิ่มความถี่ขึ้นเป็น 2 ครั้งต่อปี เพราะอัตราการเกิดโรคมะเร็งนั้นมีเพิ่มขึ้น แต่ในกรณีที่เป็นคนสุขภาพดี ไม่มีโรคประจำตัว อาจจะยังสามารถตรวจเพียงปีละครั้งได้เช่นเดิม

มะเร็งปากมดลูก

ประชากร	วิธีการตรวจ	คำแนะนำเพิ่มเติม
ผู้หญิงอายุ 65 ปีขึ้นไป	Pap smear และการตรวจหา DNA ของเชื้อก่อโรคมะเร็งปากมดลูก (HPV)	ในช่วงอายุ 65 ปีขึ้นไป การตรวจคัดกรองอาจไม่จำเป็นอีกต่อไปถ้าหากผลการตรวจที่ผ่านมาเข้าเกณฑ์ใดเกณฑ์หนึ่งต่อไปนี้ – ผลการตรวจ pap smear 3 รอบที่ผ่านมาให้ผลว่าไม่เป็นมะเร็งปากมดลูก – การตรวจหา DNA นั้นให้ผลปกติติดกัน 2 รอบร่วมกับผลการตรวจ pap smear ภายใน 10 ปีที่ผ่านมาให้ผลปกติโดยตลอด
ผู้หญิงที่ผ่าตัดนำมดลูกออก		ไม่จำเป็นต้องรับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอีกต่อไป หากผลตรวจมะเร็งปากมดลูกก่อนผ่าตัดให้ผลปกติ

มะเร็งลำไส้ใหญ่

ประชากร	วิธีการตรวจ	คำแนะนำเพิ่มเติม
ผู้ที่อยู่ในวัย 45 – 75 ปี โดยวิธีการตรวจมีหลากหลายและความถี่แตกต่างกันไป	1) Fecal immunochemical test (FIT) 2) high-sensitivity guaiac-based fecal occult blood test (G-FOBT) 3) multitarget stool DNA test 4) CT colonography หรือ flexible sigmoidoscopy 5) colonoscopy	วิธีการตรวจที่ควรตรวจปีละ 1 ครั้ง – FIT – G-FOBT ทั้ง 2 วิธีเป็นการหาเลือดที่แฝงในอุจจาระ เนื่องจากในคนที่เป็นมะเร็งลำไส้นั้น มักมีเลือดออกจากเซลล์มะเร็ง แต่อาจมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ควรทำทั้ง 2 วิธีเนื่องจากทั้งคู่มีข้อดี-ข้อเสียที่แตกต่างกัน และจะให้ผลที่แม่นยำมากขึ้น วิธีการตรวจที่ควรตรวจทุกๆ 3 ปี – Multitarget stool DNA test เป็นวิธีการตรวจหา DNA ของเซลล์มะเร็งที่อยู่ในลำไส้ในอุจจาระ วิธีการตรวจที่ควรตรวจทุกๆ 5 ปี – CT colonography เป็นการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์เพื่อจำลองโครงสร้างช่องท้องออกมาแล้วตรวจหาความผิดปกติ – flexible sigmoidoscopy เป็นการส่องกล้องเฉพาะส่วนซ้ายของลำไส้ใหญ่ วิธีการตรวจที่ควรตรวจทุกๆ 10 ปี – Colonoscopy เป็นการส่องกล้องเพื่อตรวจหาเซลล์มะเร็งทั่วทั้งลำไส้ ถือว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุดตามมาตรฐานสากล โดยทั่วไปแล้วการตรวจคัดกรองทั้งจากอุจจาระและการส่องกล้อง หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความพร้อมของทั้งคนไข้และอุปกรณ์ แต่อย่างไรก็ตาม หากผลตรวจจากอุจจาระพบความผิดปกติ ก็ยังไม่สามารถยืนยันได้ทันที่ว่าเป็นมะเร็งลำไส้จริง จะต้องทำการตรวจด้วยการส่องกล้องซ้ำเพื่อยืนยันอีกครั้ง จะเลิกตรวจ เมือมีอายุมากกว่า 75 ปี
ผู้ที่มีอายุ 76 – 85 ปี		การคัดกรองมะเร็งลำไส้ในวัยนี้จะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ โดยพิจารณาจากพฤติกรรมของผู้ป่วย อายุขัย โรคประจำตัว และผลการคัดกรองที่ผ่านมา หากพบว่ามีความเสี่ยงอยู่แพทย์จะให้ทำการตรวจคัดกรองต่อไป ตามวิธีข้างต้น
ผู้ที่อายุ 86 ปีขึ้นไป		ไม่จำเป็นต้องได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้

มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก

ประชากร	วิธีการตรวจ	คำแนะนำเพิ่มเติม
ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน (วัยทอง)		การคัดกรองนั้น ขึ้นอยู่กับความเสี่ยงและอาการแสดง โดยหากมีเลือดออกกะปริดกะปรอยในวัยทองนั้น ควรไปพบแพทย์ เพื่อหาความเสี่ยงอื่นๆ ** วัยทอง คือผู้ที่หมดประจำเดือนแล้วติดต่อกัน 1 ปี

มะเร็งปอด

ประชากร	วิธีการตรวจ	คำแนะนำเพิ่มเติม
อายุระหว่าง 55 – 74 ปี และสูบบุหรี่อย่างน้อย 30 ซอง-ปี* (Pack year) *หน่วยซอง-ปีคำนวณจาก (จำนวนบุหรี่ที่สูบใน 1 วัน x จำนวนปีที่สูบ) ÷ 20	Low-dose helical CT เป็นการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์โดยใช้ปริมาณรังสีต่ำ	การตรววจคัดกรองมะเร็งปอด เหมาะสำหรับผู้ที่สูบบุหรี่ หรือเลิกบุหรี่ได้ไม่ถึง 15 ปี และผู้ที่มีประวัติสูบบุหรี่อย่างน้อย 30 ซอง-ปี*        ซึ่งนอกจากการตรวจคัดกรองแล้ว สิ่งที่ควรทำคือการเลิกบุหรี่ สำหรับนักสูบที่ยังสูบอยู่ และควรศึกษาข้อมูลทั้งข้อดี ข้อเสีย ประสิทธิภาพ และข้อจำกัดของการตรวจคัดกรอง และการรักษามะเร็งปอดอีกด้วย

มะเร็งต่อมลูกหมาก

ประชากร	วิธีการตรวจ	คำแนะนำเพิ่มเติม
ผู้ชายอายุ 50 ปีขึ้นไป	– Prostate-specific antigen test คือการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อหาเซลล์มะเร็งต่อมลูกหมาก และ/หรือ            – digital rectal examination เป็นการใช้นิ้วตรวจทางทวารหนักเพื่อคลำหาก้อนมะเร็ง	ในผู้ที่ต้องการตรวจคัดกรองมะเร็งต่อมลูกหมากนั้น ควรหาข้อมูลเกี่ยวกับการตรวจ ทั้งข้อดี ข้อเสีย และข้อจำกัดต่างๆในการตรวจก่อนตัดสินใจ ซึ่งสามารถปรึกษาแพทย์เพื่อหาความเสี่ยง และความคุ้มค่าที่จะทำการตรวจได้

ทำไมถึงต้องตรวจ ?

เพื่อประเมินการทำงานของตับทั่วๆไป หรือเพื่อประเมินการรักษาโรคที่เกี่ยวข้องกับตับเช่น ตับอักเสบ ตับแข็ง การติดเชื้อที่ตับ เป็นต้น

ควรตรวจการทำงานของตับเมื่อไหร่ ?

เป็นการตรวจสุขภาพประจำปี หรือตรวจเมื่อคาดว่าจะมีความผิดปกติของตับ เช่นการได้รับยาที่มีพิษต่อตับ การเป็นโรคที่เกี่ยวของกับตับ หรือมีอาการที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของตับเช่น ดีซ่าน (ตัวเหลือง ตาเหลือง)

ต้องใช้สิ่งส่งตรวจ และต้องมีการเตรียมตัวอย่างไรบ้าง ?

ในการตรวจการทำงานของตับ คุณอาจจะต้องงดทานอาหารก่อนไปตรวจอย่างน้อย 8 ชั่วโมง โดยให้ทานได้เฉพาะน้ำเปล่าเท่านั้น จากนั้นทำการเจาะเลือดซึ่งปกติจะเจาะบริเวณข้อพับแขน และควรแจ้งให้แพทย์ทราบว่าคุณทานยาอะไรอยู่บ้าง รวมถึงวิตามิน สมุนไพร และอาหารเสริมที่ทานเป็นประจำด้วย

การตรวจการทำงานของตับคือการตรวจอะไร ?

ตับเป็นหนึ่งในอวัยวะที่ใหญ่ของร่างกาย อยู่บริเวณด้านบนขวาของท้อง ทำหน้าที่หลายอย่างได้แก่
            1) กำจัดสารพิษต่างๆที่ร่างกายได้รับ
            2) สร้างสารที่ช่วยในการแข็งตัวของเลือด โปรตีน และเอนไซม์ต่างๆ
            3) ช่วยรักษาสมดุลของฮอร์โมนต่างๆ รวมถึงวิตามินและแร่ธาตุในร่างกาย
            4) สร้างน้ำดีเพื่อไปเก็บไว้ในถุงน้ำดี และย่อยไขมันในลำไส้เล็ก
ดังนั้นจะเห็นว่าตับทำหน้าที่หลายอย่างการตรวจการทำงานองตับนั้นจึงเป็นการตรวจกลุ่มของสารต่างๆในเลือด เพื่อประเมินการทำงานของตับในหลายๆหน้าที่

โรคที่เกี่ยวข้องกับตับ และเชื้อที่สามารถทำลายตับได้นั้นมีความหลากหลาย และมีทั้งชนิดเฉียบพลัน และเรื้อรัง ได้แก่ ตับอักเสบ ตับแข็ง ท่อน้ำดีอุดตัน เนื้องอกที่ตับ การทำงานของตับผิดปกติ การทานสิ่งที่เป็นพิษต่อตับเช่น แอลกอฮอล์ ยา หรือสมุนไพรบางชนิด เป็นต้น ซึ่งการที่ตับถูกทำลายหรือผิดปกตินั้นระยะแรกอาจไม่แสดงอาการ แต่เมื่อถูกทำลายจนถึงจุดหนึ่ง ผู้ป่วยอาจมีอาการเช่น ดีซ่าน (ตัวเหลือง ตาเหลือง) ปัสสาวะสีเข้ม (คล้ายสีโค้ก) อุจจาระสีซีด มีผื่นคัน คลื่นไส้ ไม่มีแรง น้ำหนักลดหรือเพิ่มอย่างไม่มีสาเหตุ การตรวจการทำงานของตับจึงสามารถบอกได้ว่าอาการที่เกิดขึ้นเหล่านี้เกิดจากตับผิดปกติหรือไม่ เพื่อให้ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที

ในการตรวจจะตรวจเอนไซม์ โปรตีน สารต่างๆที่สร้าง เปลี่ยนแปลง หรือกำจัดโดยตับ รวมถึงสารบางชนิดที่พบมากขึ้นเมื่อตับถูกทำลาย ซึ่งการตรวจสารเหล่านี้พร้อมๆกัน จะทำให้แพทย์สามารถแปลผลได้ว่าตับของคุณมีประสิทธิภาพการทำงานเป็นอย่างไร รวมถึงเซลล์ตับถูกทำลายหรือไม่

ในการตรวจการทำงานของตับ สารแต่ละชนิดหมายถึงอะไรบ้าง ?

ตามที่กล่าวข้างต้นว่าตับนั้นทำหน้าที่หลายอย่าง และเป็นหนึ่งในอวัยวะที่สำคัญของร่างกาย ในการตรวจการทำงานของตับนั้น มักตรวจในการตรวจสุขภาพประจำปี หรือเพื่อติดตามการดำเนินไปของโรค และประสิทธิภาพในการรักษาของผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับตับ เช่นการตรวจบิลลิรูบินในเด็กที่เป็นดีซ่านเป็นต้น ซึ่งในการตรวจนั้นมีรายการตรวจดังนี้

1. เอนไซม์อะลานีน อะมิโนทรานเฟเรส (alanine aminotransferase; ALT) เป็นเอนไซม์ที่อยู่ในเซลล์ตับ หากเซลล์ตับถูกทำลายจะพบเอนไซม์ ALT มากขึ้นในกระแสเลือดเช่น ภาวะตับอักเสบ เป็นต้น

2. เอนไซม์อัลคาไลน์ ฟอสฟาเตส (alkaline phosphatase; ALP) เป็นเอนไซม์ที่พบมากในท่อน้ำดี ดังนั้นถ้าเกิดภาวะท่อน้ำดีอุดตัน จะทำให้พบเอนไซม์ ALP มากขึ้น แต่มีอีกหลายอวัยวะที่ผลิตเอนไซม์นี้ได้เช่นกัน ได้แก่ กระดูก ลำไส้ และรก

3. แอสพาเตต อะมิโนทรานเฟอเรส (aspartate aminotransferase; AST) เป็นเอนไซม์ที่พบในเซลล์ตับเช่นเดียวกับ ALT แต่ AST นั้นก็สามารถพบในอวัยวะอื่นด้วยคือ หัวใจ และกล้ามเนื้อ

4. บิลลิรูบิน (Bilirubin) โดยปกติเราจะพบบิลลิรูบิน 2 แบบในกระแสเลือดคือ บิลลิรูบินที่ต่อกับน้ำตาลจากตับ (conjugated) และที่ไม่ได้ต่อกับน้ำตาลจากตับ (unconjugated)

5. โปรตีนอัลบูมิน (Albumin) เป็นโปรตีนหลักที่ถูกสร้างขึ้นจากตับ และรั่วออกทางไตในคนที่ไตเสื่อม ดังนั้นหากโปรตีนอัลบูมินน้อยกว่าปกติอาจตั้งสมมติฐานได้ว่ามีการสร้างน้อยเกินไป หรือมีการขับออกมากกว่าปกติ

6. โปรตีนทั้งหมด (Total Protein) แม้ว่าอัลบูมินเป็นโปรตีนที่ถูกสร้างมากที่สุด แต่ก็มีโปรตีนชนิดอื่นที่ถูกสร้างจากตับเหมือนกัน เช่น ภูมิคุ้มกันของร่างกายเป็นต้น

ที่ผ่านมาคือสารที่ใช้ในการประเมินการทำงานของตับเป็นหลัก แต่มีสารบางชนิดที่ทำการตรวจได้เป็นกรณีพิเศษเมื่อแพทย์ต้องการทราบ หรือต้องการใช้เพื่อประกอบการพิจารณาร่วมกันสารอื่นได้แก่

7. เอนไซม์แกมมา-กลูตามิลล์ ทรายเฟอเรส (gamma-glutamyl transferase; GGT) เป็นเอนไซม์ที่พบในเซลล์ตับนอกเหนือจากเอนไซม์ AST ALT หรือ ALP

8. แลคเตต ดีไฮโดรจีเนส (lactate dehydrogenase; LD) เป็นเอนไซม์ที่พบเมื่อเซลล์ต่างถูกทำลาย สามารถพบได้ในทุกๆเซลล์ของร่างกาย

9. ระยะเวลาในการแข็งตัวของเลือด (Prothrombin time; PT) เนื่องจากตับทำหน้าที่สารที่ช่วยในการแข็งตัวของเลือด ดังนั้นหากตับทำงานผิดปกติ ระยะเวลาในการแข็งตัวของเลือดอาจเพิ่มขึ้นด้วย

10. โปรตีนแอลฟา-ฟีโต (alpha-feto protein; AFP) เป็นเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการซ่อมแซมตัวเองของตับ

11. ภาวะภูมิไวเกินของร่างกาย เกี่ยวข้องกับภาวะภูมิไวเกินในผู้ที่เป็นตับอักเสบจากภูมิไวเกิน

ควรตรวจการทำงานของตับเมื่อไหร่ ?

ในการตรวจการทำงานของตับนั้น จะทำการตรวจเมื่อมีปัจจัยเสี่ยงที่ตับจะถูกทำลาย หรือตรวจเมื่อมีอาการที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของตับโดยปัจจัยเสี่ยงได้แก่

            1. ทานยาที่มีฤทธิ์ทำลายตับ
           2. ผู้ที่ติดแอลกอฮอล์ หรือทานแอลกอฮอลล์มากเกินไป
            3. ผู้ที่เคยติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ
            4. มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคตับ

ผู้ที่มีอาการดังต่อไปนี้

            1. เหนื่อยง่าย อ่อนแรง
            2. ไม่อยากอาหาร
            3. คลื่นไส้อาเจียนมาก
            4. ปวดท้อง หรือท้องบวมโต
            5. ดีซ่าน (ตัวเหลือง ตาเหลือง)
            6. ปัสสาวะสีเข้มคล้ายโค้ก ร่วมกับอุจจาระสีซีด
            7. มีผื่นคันตามร่างกาย
            8. ท้องเสีย

หากคุณมีปัจจัยเสี่ยง หรืออาการอย่างใดอย่างหนึ่ง แพทย์จะสั่งตรวจค่าตับตามที่กล่าวไว้ด้านบน ซึ่อาจไม่ใช่ทุกชนิดขึ้นอยู่กับอาการและดุลพินิจของแพทย์ หรือหากคุณเคยได้รับการวินิจฉัยแล้ว การตรวจค่าตับจะเป็นการตรวจเพื่อดูความเป็นไปของโรคว่าดีขึ้นหรือแย่ลง รวมทั้งติดตามผลการรักษา

มีการแปลผลการตรวจอย่างไร ?

การแปลผลค่าการทำงานของตับนั้น อาจไม่ได้เจาะจงกับโรคใดโรคหนึ่ง แต่เป็นตัวที่บอกว่ามีปัญหาเกี่ยวกับการทำงานของตับ หรือในคนที่ยังไม่มีอาการการตรวจการทำงานของตับนั้น แสดงถึงความเสี่ยง และอาจบอกได้ว่ามีการอักเสบของตับ ที่เป็นภาวะชั่วคราวเท่านั้น ร่างกายสามารถรักษาตัวเองได้ แต่หากร่างกายไม่สามารถรักษาตัวเองได้ ก็จะมีอาการแสดงในเวลาถัดมา หรือเป็นการตรวจร่วมกับ หัวใจ กระดูก หรือตับอ่อน เพื่อประเมินภาวะที่เกิดขึ้น ณ ขณะนั้นก็เป็นได้

โดยผลการตรวจการทำงานของตับนั้นเอนไซม์ต่างๆมักเพิ่มขึ้นอย่างมีรูปแบบของมัน แพทย์จึงต้องทำการตรวจหลายอย่างหรือตรวจเพิ่มในบางครั้งเพื่อความชัดเจน จึงแปลผลให้ผู้ป่วยฟังได้ ตัวอย่างการแปลผลแสดงดังตารางด้านล่าง

โรคหรือภาวะที่เกิด	บิลลิรูบิน	AST และ ALT	ALP	อัลบูมิน (Albumin)	การแข็งตัวของเลือด (PT)
โรคตับอักเสบเฉียบพลัน (อาจเกิดจากการทานยาบางอย่าง, การติดเชื้อ, หรือการได้รับสารพิษ	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นหลังจากที่มีการเพิ่มขึ้นของ AST ALT แล้ว	เพิ่มขึ้นมากกว่า 10 เท่าของค่าปกติ โดยทั่วไป ALT จะมากกว่า AST	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย	ปกติ	ปกติ
โรคตับอักเสบเรื้อรัง	ปกติ หรือเพิ่มขึ้น	เพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่ ALT มักมีค่าสูงลอยนานๆ	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นบ้าง	ปกติ	ปกติ
โรคพิษสุราเรื้อรัง	ปกติ หรือเพิ่มขึ้น	AST จะเพิ่มเป็นหลัก โดยเพิ่มมากกว่า 2 เท่าของ ALT	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นบ้าง	ปกติ	ปกติ
โรคตับแข็ง	เพิ่มขึ้นเล็กน้อย แต่มักเพิ่มขึ้นมากหลังจากเป็นโรคนานๆ	AST จะเพิ่มขึ้นมากกว่า ALT แต่น้อยกว่าโรคพิษสุราเรื้อรัง	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นบ้าง	ปกติ หรือลดต่ำลง	การแข็งตัวของเลือดมักนานขึ้น
โรคท่อน้ำดีอุดตัน	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นหลังจากที่โรคดำเนินมานาน	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย	เพิ่มขึ้นมากกว่า 4 เท่าของค่าปกติ	ปกติ แต่ถ้าโรคดำเนินไปนานอัลบูมินมักลดลง	ปกติ
มะเร็งที่แพร่กระจายมาที่ตับ	ปกติ	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อย	เพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก	ปกติ	ปกติ
มะเร็งตับ	มักเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะระยะหลังๆ	AST จะเพิ่มมากกว่า ALT แต่น้อยกว่าโรคพิษสุราเรื้อรัง	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นบ้าง	ปกติ หรือลดต่ำลง	การแข็งตัวของเลือดมักนานขึ้น
โรคภูมิไวเกิน	ปกติ หรือเพิ่มขึ้น	เพิ่มขึ้นโดย ALT มากกว่า AST	ปกติ หรือเพิ่มขึ้นบ้าง	ลดต่ำลง	ปกติ

สำหรับการแก้ไขและรักษาเมื่อทราบว่าค่าตับผิดปกติ ต้องพิจารณาจากสาเหตุ เช่นถ้าเกิดจากพิษของยา อาจพิจารณาเปลี่ยนยา หรือลดขนาดยาลง หรือการตรวจติดตามการรักษาก็จะเทียบกับผลตรวจก่อนหน้าว่าดีขึ้น หรือแย่ลง เพื่อผู้ป่วยตระหนัดถึงพฤติกรรมและการใช้ยามากขึ้น

การแปลผลเอนไซม์แต่ละชนิด

ALT : การเพิ่มขึ้นของ ALT นั้นมีระดับ สามารถพยากรณ์โรคด้จากระดับที่เพิ่มขึ้นเช่น ถ้าเพิ่มสูงมาก จะหมายถึงโรคตับอักเสบเฉียบพลัน ถ้าเพิ่มสูงปานกลางจะพบในโรคตับอักเสบเรื้อรัง และการเพิ่มขึ้นเล็กน้อยหรือไม่เพิ่มเลยจะหมายถึงโรคท่อน้ำดีอุดตัน โรคตับแข็ง และมะเร็งตับ เป็นต้น

ALP : มักเพิ่มขึ้นเมื่อเกิดโรค ท่อน้ำดีอุดตัน ตับแข็ง มะเร็งตับ หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับกระดูก (ALP สามารถมาได้จากหลายที่เช่น กระดูก ลำไส้ และรก)

AST : การเพิ่มขึ้นของ AST มีลักษณะเช่นเดียวกับ ALT ที่ระดับของการเพิ่มขึ้นนั้นบ่งบอกถึงโรคที่เกิด เช่น AST มักเพิ่มสูงมากในผู้ป่วยโรคตับอักเสบเฉียบพลัน เพิ่มขึ้นสูงปานกลางในผู้ป่วยโรคตับอักเสบเรื้อรัง หรือเพิ่มขึ้นเล็กน้อยจนใกล้ปกติในผู้ป่วยท่อน้ำดีอุดตัน ตับแข็งและมะเร็งตับ และสัดส่วนการเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับ ALT ก็เป็นสิ่งสำคัญเช่น ผู้ป่วยโรคพิษสุราเรื้อรัง AST จะเพิ่มสูงกว่า ALT หรือในกรณีที่เป็นโรคหัวใจ หรือกล้ามเนื้อบาดเจ็บก็เช่นกัน (AST นอกจากพบในตับแล้ว ยังพบในหัวใจและกล้ามเนื้อ)

บิลลิรูบิน : การเพิ่มขึ้นของบิลลิรูบินอาจเพิ่มจากการที่ถูกสร้างมากเกินไป หรือว่าขับออกน้อยเกินไป เช่นโรคท่อน้ำดีอุดตัน ซึ่งการเพิ่มขึ้นของบิลลิรูบินนั้นมักพบน้อย แต่พบมากในเด็กแรกเกิด 1-3 วันแรก

อัลบูมิน : อัลบูมินมักอยู่ในระดับปกติในโรคตับ หรือลดลงจากการที่ตับสร้างได้น้อยลง

โปรตีน : โปรตีนอื่นๆนอกจากอัลบูมินเช่นกันที่มักจะอยู่ในระดับปกติ

GGT : การตรวจ GGT เพื่อหาสาเหตุของการเพิ่มขึ้นของ ALP หรือทั้ง ALP และ GGT เป็นสิ่งที่บอกว่าท่อน้ำดีหรือตับมีปัญหา แต่หาก ALP สูงขึ้นอย่างเดียวนั้นจะบอกได้ว่ากระดูกมีปัญหา และการเพิ่มขึ้นของ GGT สามารถพบในผู้ป่วยหัวใจล้มเหลว หรือทานแอลกอฮอล์มากเกินไปด้วย

LD : เนื่องจากเอนไซม์ LD พบได้ในทุกๆเซลล์ของร่างกาย การเพิ่มขึ้นของเอนไซม์ดังกล่าวจึงไม่อาจจำเพาะมาที่ตับได้ ต้องพิจารณาสิ่งอื่นร่วมกัน

PT : ค่าการแข็งตัวของเลือดนั้นมักนานขึ้นเมื่อเกิดโรคตับทำให้สร้างสารที่ช่วยในการแข็งตัวของเลือดไม่ได้ ขาดวิตามิน K ที่ช่วยให้เลือดแข็งตัว การใช้ยาที่ต้านการแข็งตัวของเลือดเช่น วาร์ฟาริน หรือมีภาวะที่ทำให้สารที่ช่วยให้เลือดแข็งตัวลดลง

มีสิ่งอื่นที่ควรทราบอีกหรือไม่ ?

ในการตรวจค่าตับ บางครั้งต้องการตรวจเพิ่มเติมเช่น การตรวจการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ แพทย์จะสั่งให้มีการนำชิ้นเนื้อตับไปตรวจด้วย หรือทำการเอกซ์เรย์คอมพิวเตอร์เพิ่มยืนยันผลการตรวจ และแยกจากโรคตับอื่นๆ

ทำไมถึงต้องแจ้งแพทย์ทุกครั้งว่าคุณทานยา หรืออาหารเสริมอะไรอยู้บ้าง ?

เนื่องจากยา หรืออาหารเสริมที่ใช้นอกจากจะทำลายตับโดยตรงแล้ว ยังสามารถรบกวนการทำงานของตับได้อีกด้วย หรือบางครั้งยาและสมุนไพร เมื่อใช้แยกชนิดอาจไม่เป็นอันตราย แต่หากใช้ร่วมกันจะทำให้ตับเสียหายได้ เช่น การทานยาพาราคู่กับแอลกอฮอล์จะทำให้ตับถูกทำลายเป็นอย่างมาก เป็นต้น

ในคนทั่วๆไปที่ไม่มีอาการอะไรสามารถเป็นโรคตับได้หรือไม่ ?

คำตอบคือ ได้ เพราะโรคตับ โดยเฉพาะตับอักเสบเรื้อรังจะไม่มีอาการแสดงในช่วงแรก ต้องเกิดโรคในระยะหนึ่งถึงจะมีอาการ หรือบางครั้งอาการของโรคตับเป็นอาการที่ไม่ร้ายแรงเช่น คลื่นไส้ หรืออ่อนแรงเท่านั้น

ผลการตรวจสามารถผิดปกติโดยที่ไม่เป็นโรคตับได้หรือไม่ ?

เป็นไปได้เพราะการเพิ่มขึ้นของค่าตับอาจเป็นแค่ชั่วคราวเท่านั้นเช่น มีภาวะช็อค โดนไฟลวก มีการติดเชื้อที่รุนแรง กล้ามเนื้อบาดเจ็บ ภาวะขาดน้ำ ตับอ่อนอักเสบ ภาวะเม็ดเลือดแดงแตก หรือการตั้งครรภ์ ภาวะเหล่านี้อาจจะทำให้ค่าตับตามที่กล่าวมาเพิ่มขึ้นได้โดยที่คุณไม่ได้เป็นโรคเกี่ยวกับตับ

การทำงานของตับเกี่ยวข้องอย่างไรกับกรรมพันธ์ ?

โรคตับบางอย่างเช่น ภาวะเหล็กเกิน (Hemochromatosis) และโรควิลสัน (Wilson’s disease) มักมีการถ่ายทอดทางพันธุกรรม การตรวจพบโรคเหล่านี้ได้เร็วจะทำให้การรักษาง่ายขึ้นด้วย

มีการตรวจอะไรบ้างที่ทำเพื่อหาสาเหตุ ของค่าตับผิดปกติ ?

ในการตรวจเพิ่มเติมมักขึ้นอยู่กับรูปแบบของค่าตับที่ผิดปกติ อาการของผู้ป่วย และประวัติครอบครัว ซึ่งการตรวจที่แพทย์มักสั่งเพิ่มเติมได้แก่

โรคที่แพทย์สงสัย	สิ่งส่งตรวจเพิ่มเติม
ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ	ส่งตรวจเพื่อหาว่าเป็นไวรัสชนิดใด ได้แก่ ไวรัสตับอักเสบเอ บี ซี หรืออี
โรคพิษสุราเรื้อรัง หรือติดแอลกอฮอล์	GGT และเอททานอลในกระแสเลือด
สารพิษ หรือยาที่ทำลายตับ	ตรวจหาสารพิษดังกล่าว หรือยาที่อาจจะทำให้เกิดเช่น ยาเสพติด หรือระดับยาพาราเซตามอล
Wilson’s Disease	ระดับทองแดงในเลือด และเซลลูโลพลาสมิน (โปรตีนชนิดหนึ่งที่สร้างจากตับ)
ภาวะภูมิไวเกิน	ANA, SMA และ anti-LMK-1 (เป็นสารที่เกี่ยวข้องกับภูมิคุ้มกัน)
ตับอักเสบเรื้อรัง	เจาะเนื้อตับไปตรวจ
มะเร็งตับ	ค่า AFP และ DCP

เราตรวจวิตามินดีไปทำไม ? 

เพื่อดูว่าเรามีภาวะขาดวิตามินดีหรือไม่ หรือประเมินว่าวิตามินดีที่ทานอยู่นั้นมีขนาดที่เหมาะสมหรือไม่

เมื่อไหร่ถึงต้องตรวจวิตามินดี ?

แพทย์จะทำการตรวจระดับของวิตามินดี เมื่อคุณมีอาการ หรืออาการแสดงเช่น ระดับแคลเซียม ฟอสฟอรัส หรือฮอร์โมนพาราไทรอยด์ผิดปกติ หรือมีอาการของโรคกระดูกพรุน เป็นต้น ดังนั้นหากคุณมีอาการหรือภาวะดังกล่าว แพทย์จะทำการตรวจวิตามินดี เพื่อพิจารณาการรักษาภาวะขาดวิตามินดี หรือเพื่อประเมินการรักษาอีกด้วย

ต้องใช้อะไรในการตรวจ และต้องเตรียมตัวเป็นพิเศษหรือไม่ ?

ทำการเจาะเลือดคล้ายกับการตรวจตรวจเลือดปกติทั่วไป และการตรวจวิตามินดีไม่ต้องมีการเตรียมตัวอะไรเป็นพิเศษ

ในการตรวจวิตามินดีประกอบไปด้วยอะไรบ้าง ?

ในการตรวจจะทำการตรวจวิตามินดีในกระแสเลือด ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการเจริญเติบโต รวมถึงการสร้างกระดูกและฟัน ซึ่งวิตามินดีที่ทำการตรวจมี 2 แบบคือ 25-hydroxyvitamin D และ 1,25-dihydroxyvitamin D ที่มีความแตกต่างกันในโครงสร้าง ในที่นี้จะขอเรียกว่า D-25 (ดี-สองห้า) และ D-1-25 (ดี-หนึ่ง-สองห้า) ตามลำดับ

วิตามินที่ทำการตรวจคือวิตามิน D-25 เนื่องจากเป็นชนิดที่พบมากที่สุดในเลือด มีเวลาอยู่ในเลือดนาน แต่ D-25 นั้นไม่ใช่รูปที่ออกฤทธิ์ได้ แต่จะออกฤทธิ์เมื่อถูกเปลี่ยนให้อยู่ D-1-25 ก่อน

แหล่งของวิตามินดีที่ร่างกายจะได้รับมาจาก 2 ที่คือ 1) สังเคราะห์เองในร่างกาย จากการกระตุ้นของแสงแดด 2) ได้รับจากอาหาร หรือวิตามินเสริม โดยวิตามินดีที่ได้รับจากแต่ละแหล่งมีความแตกต่างกันเล็กน้อยประกอบด้วย วิตามินดีที่ได้จากพืช หรือวิตามินเสริมคือ D₂ (เออโกแคลซิเฟอรอล) วิตามินดีที่ได้จากสัตว์ หรือที่ร่างกายสังเคราะห์ขึ้นมาคือ D₃ (โคลีแคลซิเฟอรอล) แต่วิตามินทั้งสองเมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะถูกเปลี่ยนเป็น D-1-25 โดยตับและไต ที่ออกฤทธ์ได้พอๆกัน

ซึ่งในการตรวจวิตามินดีในสมัยก่อน ไม่สามารถแยกความแตกต่างของวิตามินที่ได้จากพืช (D₂) และจากสัตว์ (D₃) ได้ทำให้รายงานได้เฉพาะผลรวมของวิตามินทั้งสองชนิด แต่ในปัจจุบันสามารถแยกปริมาณของวิตามินทั้งสองชนิดได้

หน้าที่ของวิตามินดีที่ช่วยในการเจริญเติบโต รวมถึงสร้างกระดูกและฟันแล้วนั้น ยังทำงานร่วมกับแร่ธาตุอื่นในร่างกายคือ แคลเซียม ฟอสฟอรัส และแมกนีเซียม ดังนั้นหากขาดวิตามินดีแล้ว จะทำให้ร่างกายไม่สามารถสร้าง รวมถึงซ่มแซมกระดูกได้อย่างปกติ เป็นเหตุให้เกิดโรคกระดูกอ่อนในเด็ก หรือกระดูกอ่อนในผู้ใหญ่ นอกจากนี้ในเรื่องของการเจริญเติบโตสามารถบกพร่องได้เช่นกัน โดยเฉพาะระบบภูมิคุ้มกัน และการเกิดมะเร็ง

จากการสำรวจในระดับนานาชาติพบว่า 1 ใน 4 ของชาวอเมริกันเสี่ยงต่อการขาดวิตามินดี และ 8% มีความเสี่ยงที่เกิดภาวะขาดวิตามินดีจากการได้รับอย่างไม่เพียงพอ โดยมีความเสี่ยงมากขึ้นในกลุ่มผู้สูงอายุ คนอ้วน คนที่ได้รับแสงแดดไม่เพียงพอ (แสงแดดที่ควรได้รับคือ สัปดาห์ละ 2 ครั้ง ครั้งละ 5 – 20 นาที) คนผิวดำ และคนที่ใช้ยาบางชนิดที่ทำให้วิตามินดีลดลง ดังนั้นบุคคลเหล่านี้อาจต้องพิจารณาการทานวิตามินดีเสริม หรือทานอาหารที่มีวิตามินดีสูงขึ้น

ประโยชน์จากการตรวจวิตามินดีคืออะไร ?

• เพื่อประเมินว่าปัญหาของกระดูก หรือระดับของแร่ธาตุในร่างกายที่ผิดปกติเกิดจากการขาดวิตามินดี หรือมีวิตามินดีสูงเกินไปหรือไม่
• เพื่อช่วยในการวินิจฉัย หรือติดตามอาการของต่อมพาราไทรอยด์ เนื่องจากฮอร์โมนพาราไทรอยด์และวิตามิดีต้องทำงานร่วมกัน
• เพื่อดูความเสี่ยงของภาวะขาดวิตามินดีของคนที่มีความเสี่ยงสูงจากคำแนะนำโดยผู้เชี่ยวชาญ
• ประเมินภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่มีโรคที่เกี่ยวข้องกับการดูดซึมไขมัน หรือได้รับการผ่าตัดที่เกี่ยวกับกระเพาะอาหาร เนื่องจากวิตามินดีละลายในไขมัน ดังนั้นหากดูดซึมไขมันไม่ได้ จะทำให้ขาดวิตามินดีไปด้วย
• เพื่อติดตามการรักษาหลังจากการให้วิตามินดีเสริมไปแล้ว รวมถึงแร่ธาตุอื่นๆที่เกี่ยวข้องกันได้แก่ แคลเซีย ฟอสฟอรัส และแมกนีเซียม

เมื่อไหร่ถึงควรตรวจวิตามินดี ?

ในการตรวจ D-25 จะทำการตรวจเมื่อผู้ป่วยมีภาวะขาดแคลเซียม หรือมีอาการที่เกี่ยวข้องกับกระดูกทั้งในเด็กและในผู้ใหญ่ ซึ่งแพทย์สงสัยว่าอาการดังกล่าวเกิดจากการขาดวิตามินดี พิจารณาจากปัจจัยเสี่ยงเช่น ผู้ป่วยสูงอายุ ผู้ป่วยติดบ้าน ซึ่งมีความเสี่ยงในการได้รับแสงแดดพียงพอ ผู้ป่วยโรคอ้วน ผู้ป่วยที่ผ่าตัดกระเพาะอาหาร หรือมีปัญหาที่การดูดซึมอาหาร ผู้ที่ให้นมบุตร รวมถึงกลุ่มคนผิวดำเป็นต้น โดยส่วนมากแพทย์จะให้ตรวจ D-25 ก่อนที่ผู้ป่วยจะได้รับการรักษาโดยเฉพาะโรคกระดูกพรุน

สำหรับการตรวจ D-1-25 นั้นจะตรวจในผู้ป่วยมีโรคไตเรื้อรัง เนื่องจากเอนไซม์ที่เปลี่ยน D-25 เป็น D-1-25 สร้างมาจากไต ดังนั้นหากไตไม่ดี จะไม่มีเอนไซม์ที่เปลี่ยน D-25 ให้อยู่ในรูปที่ออกฤทธิ์ได้ตามไปด้วย นอกจากนี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะขาดแคลเซียม หรือมะเร็งต่อมน้ำเหลืองก็อาจขาด D-1-25 ได้เช่นกัน       

มีการแปลผลการตรวจอย่างไร ?

ในการตรวจวิตามินดี ถึงแม้จะมีวิธีการที่แตกต่างกัน แต่ทั่วไปแล้วจะยึดเกณฑ์คล้ายๆกันในการประเมิน โดยพิษที่เกิดจากวิตามินดีสูงเกินไปนั้นพบได้ยาก ส่วนมากแพทย์จึงเน้นการประเมินที่ภาวะขาดวิตามินดีมากกว่า ซึ่งทางสมาคมต่อมไร้ท่อได้ให้เกณฑ์ปกติของวิตามินดีในกระแสเลือดคือ 21 – 29 นาโนกรัม/ มิลลิลิตร ดังนั้นหากผู้ป่วยมีวิตามินดีในเลือด น้อยกว่า 20 นาโนกรัม/มิลลิลิตร จะถูกวินิจฉัยว่ามีภาวะขาดวิตามินดี แต่ในกรณีที่มากกว่า 30 นาโนกรัม/มิลลิลิตร ก็ไม่มีอันตรายแต่อย่างใด แต่อย่างไรก็ตามการที่บอกว่าผู้ที่มีวิตามินดีในระดับปกติจะสามารถป้องกันโรคได้นั้น ยังมีข้อถกเถียงและอยู่ในช่วงกำลังศึกษาอยู่

ในคนที่มีวิตามิน D-25 ในเลือดต่ำ นั้นสามารถแปลผลได้หลากหลายเช่น ได้รับแสงแดดไม่เพียงพอ ทานอาหารที่มีวิตามินดีน้อยเกินไป ร่างกายไม่สามารถดูดซึมวิตามินดีได้ หรือใช้ยาบางอย่างเช่น ยากันชักที่รบกวนการสังเคราะห์วิตามินดีจากตับ ทำให้ D-25 ในเลือดต่ำลง จนเกิดเป็นปัญหาสุขภาพได้เช่น เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง ภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือโรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นต้น แต่สำหรับ D-25 สูงไปนั้นอาจบอกได้ว่ามีการให้ยาเสริมวิตามินดีมากเกินไป

สำหรับผู้ที่มี D-1-25 ต่ำ นั้นมักพบในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง และ D-1-25 สูงนั้นจะพบในผู้ป่วยที่มีฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูงเกินไป หรือมีโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองทำมีการสร้าง D-1-25 ที่อื่นเพิ่มเติมได้

มีเรื่องอื่นที่ควรทราบเกี่ยวกับการตรวจวิตามิดีหรือไม่ ?

การที่วิตามินดีต่ำเกินไปเป็นสิ่งที่เกิดปัญหาสุขภาพ แต่หากวิตามินสูงเกินไปก็ไม่ดีเช่นกัน โดยหากสูงร่วมกับแคลเซียมแล้ว อาจทำให้เกิดการสร้างหินปูนเกาะตามที่ต่างๆในร่างกายทำให้เกิดปัญหาอื่นๆตามมาได้

หรือถ้าหากระดับแมกนีเซียมต่ำลง ส่งผลให้ระดับแคลเซียมต่ำลงตามไปด้วย เป็นเหตุให้มัปัญหาของวิตามินดี และพาราไทรอยด์ตามมา ดังนั้นในการรักษาบางครั้งต้องให้แมกนีเซียมและแคลเซียมไปพร้อมกันเพื่อแก้ไขสาเหตุดังกล่าว

ใน 1 วันควรได้รับวิตามินดีเท่าไหร่ ?

ปริมาณวิตามินดีที่ควรได้รับในแต่ละวัน ขึ้นอยู่กับอายุและเพศ โดยปริมาณที่ควรได้รับสัมพันธ์กับปริมาณแคลเซียมด้วย แต่ไม่ขอกล่าวในที่นี้ สามารถสืบค้นต่อได้ที่ Dietary reference intake for calcium and vitamin D

การทานอาหารที่เสริมวิตามินดีเป็นทางเลือกที่ดีหรือไม่ ?

การทานอาหารที่เสริมวิตามินดี เป็นทางเลือกหนึ่งของผู้ไม่ค่อยออกแดด เพราะน่าจะมีการสร้างวิตามินดีไม่เพียงพอ โดยอาหารที่เป็นแหล่งของวิตามินดีนั้นมีน้อยเช่น น้ำมันตับปลา ทำให้การได้รับวิตามินดีจากอาหารนั้นมีน้อยเช่นกัน ดังนั้นอาหารที่เสริมวิตามินดีจึงเป็นอีกทางเลือกที่ดีสำหรับคนที่ต้องการวิตามินดีสูง โดยผลิตภัณฑ์ที่มีการเสิรมวิตามินดีเช่น นม ซีเรียลต่างๆ น้ำผลไม้ต่างๆ หรือนมผงสำหรับเด็ก เป็นต้น

เราสามารถทานวิตามินดีจากโยเกิร์ต หรือชีสได้หรือไม่ ?

อาจเป็นไปได้ เนื่องจากโยเกิร์ตและชีสทำมาจากนม แต่ในนมที่ไม่ได้เสริมวิตามินดีนั้น มีวิตามินดีค่อนข้างน้อย การรับประทานโยเกิร์ตหรือชีสนั้นอาจจะทำให้ได้วิตามินดีไปบ้าง แต่อาจไม่เพียงพอต่อความต้องการต่อวัน

มีความจำเป็นหรือไม่ที่ต้องทานวิตามินดี ร่วมกับแคลเซียม ?

มีความจำเป็น เนื่องจากการดูดซึมแคลเซียมจำเป็นต้องใช้วิตามินดี ดังนั้นหากวิตามินดีไม่เพียงพอการทานแคลเซียมเสริมอาจไม่มีประโยชน์มากนัก เพราะดูดซึมไม่ได้ ดังนั้นจะเห็นได้ว่าอาหารเสริมแคลเซียมในปัจจุบันจึงเพิ่มวิตามินดีเข้ามาในเม็ดด้วย เพื่อเพิ่มการดูดซึมและทำให้ออกฤทธิ์ดียิ่งขึ้น

ตรวจฮอร์โมนไทรอยด์เพื่ออะไร ?

การตรวจฮอร์โมนไทรอยด์เพื่อประเมินการทำงานของต่อมไทรอยด์ หรือวินิจฉัยความผิดปกติของไทรอยด์ฮอร์โมน

ควรตรวจไทรอยด์ฮอร์โมนเมื่อไหร่ ?

ตรวจเมื่อมีอาการของภาวะไทรอยด์ฮอร์โมนสูง หรือต่ำ จากสภาวะบางอย่างที่ทำให้การทำงานของต่อมไทรอยด์เปลี่ยนไป

ต้องใช้สิ่งส่งตรวจอะไรบ้าง ?

ในการตรวจจะใช้เลือดจากเส้นเลือดดำ

ต้องมีการเตรียมตัวก่อนตรวจหรือไม่ ?

ในการตรวจไทรอยด์ฮอร์โมนไม่ต้องเตรียมตัวอะไรเป็นพิเศษ เพียงแต่หากทานยา สมุนไพร หรืออาหารเสริมใดอยู่ควรบอกให้แพทย์ทราบเนื่องจากยาบางชนิดส่งผลต่อระดับไทรอยด์ฮอร์โมน

(เพิ่มเติม…)

ทำไมถึงต้องตรวจครีเอตินิน ?

การตรวจครีเอตินินเป็นการตรวจการทำงานของไตว่าทำงานผิดปกติหรือไม่ หรือตรวจเพื่อติดตามประสิทธิภาพและความปลอดภัยของการรักษา

เมื่อไหร่ถึงควรตรวจครีเอตินิน ?

การตรวจครีเอตินินนั้นอาจทำได้ในหลายช่วงเวลา ตามแต่เหตุผลที่มีการสั่งตรวจเช่น

1. ตรวจพร้อมกับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อดูการทำงานของไต
2. ตรวจเมื่อมีอาการ หรืออาการแสดงที่คาดว่ามีผลมาจากการทำงานของไตที่แย่ลง ไตถูกทำลาย หรือเกิดภาวะบางอย่างที่อาจส่งผลถึงการทำงานของไต ทำให้การทำงานของไตแย่ลง
3. ตรวจเพื่อติดตามการดำเนินไปของโรคไต
4. ตรวจเพื่อดูความปลอดภัยเนื่องจากได้รับยาที่อาจส่งผลถึงการทำงานของไต

(เพิ่มเติม…)

ลิพิด (lipid) คือคำเรียกรวมของไขมันในร่างกาย ที่เป็นส่วนประกอบที่สำคัญของเซลล์และเป็นแหล่งพลังงานของร่างกาย โดยค่าไขมันในเลือดเหล่านี้จะใช้ประเมินความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด*ของคนนั้นๆ

*โรคหัวใจและหลอดเลือด เช่นโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ โรคหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดในสมอง (stroke)

สาเหตุที่ต้องตรวจระดับไขมันในเลือด ?

เพื่อประเมินความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด หรือเพื่อติดตามประสิทธิภาพการรักษา

เมื่อไหร่ถึงควรตรวจระดับไขมันในเลือด ?

การคัดกรองในผู้ที่ไม่มีความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด :  ทุก 4 – 6 ปี ในผู้ใหญ่ หรือ ครั้งแรกในเด็กที่อายุ 9 – 11 ปี และครั้งที่สอง ในเด็กที่อายุ 17 – 21 ปี

การตรวจติดตามในผู้ที่มีความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด : ตามแพทย์สั่ง เช่นในผู้ที่มีความเสี่ยงสูงอาจทำการตรวจทุก 1 – 3 เดือน แต่ในผู้ที่อาการคงที่แล้วอาจตรวจทุก 6 เดือน หรือเพื่อตรวจติดตามประสิทธิภาพการรักษา

(เพิ่มเติม…)