Last Updated on 17 กันยายน 2024 by นพ.ประสิทธิ์ วิริยะกิจไพบูลย์

การตรวจ DNA พิสูจน์ความเป็นพ่อลูกสามารถ “ผิดพลาด” ได้หรือไม่?

การตัดสินใจที่สำคัญหลายๆอย่างขึ้นของครอบครัวขึ้นอยู่กับผลการตรวจดีเอ็นเอพ่อลูก และครอบครัวผู้เข้ารับการตรวจมักจะรู้สึกกังวลในระหว่างขั้นตอนการตรวจ ซึ่งคำถามทั่วไปที่คนมักจะกังวลในผลการตรวจความเป็นพ่อลูกคือ “การตรวจความเป็นพ่อผิดพลาดได้หรือไม่” เมื่อรายงานผลออกมาแล้วผลลัพธ์ที่ได้จะไม่เป็นไปตามที่ผู้เข้าตรวจคาดหวังไว้ สำหรับบทความนี้จะอธิบายถึงหลักการตรวจ และ โอกาสที่ผลตรวจ DNA พ่อลูก มีความผิดพลาดได้

อ่านเพิ่มเติม : วิธีตรวจ DNA ความเป็นพ่อลูก มีกี่วิธี ข้อดี/ข้อเสียของการตรวจความเป็นพ่อลูก
อ่านเพิ่มเติม : ตรวจความเป็นพ่อลูกก่อนคลอด ตั้งแต่ทารกยังอยู่ในครรภ์
อ่านเพิ่มเติม : ตรวจความเป็นพ่อลูกหลังคลอด ได้เร็วที่สุดเมื่อไร

ตรวจ DNA พิสูจน์ความเป็นพ่อ-ลูก กับ HealthSmile เพียง 12,000 บาท
บริการทั่วประเทศ Add LINE ID สอบถามได้ที่ : @HealthSmile

สถิติการฉ้อโกงการรับรองความเป็นพ่อ หรือความผิดพลาดในการระบุตัวตนของพ่อ

จากการศึกษาวิจัยในปี 2549 ที่ตีพิมพ์ซ้ำโดย World Net Daily พบว่า 30% ของผู้ที่กล่าวอ้างความเป็นพ่อในสหรัฐอเมริกาเป็นเท็จ

ซึ่งหมายความว่า เมื่อมารดาระบุชื่อผู้ชายว่าเป็นพ่อทางสายเลือดของลูก คำกล่าวอ้างดังกล่าว 1 ใน 3 จะเป็นเท็จ สาเหตุดังกล่าวอาจเป็นเพราะผู้เป็นแม่ของเด็กเข้าใจผิด หรือว่าอาจจะเกิดจากการพยายามฉ้อโกงการเป็นพ่อก็ได้ ซึ่งจากการสืบค้นของทีมงานเฮลท์สไมล์ ยังไม่พบการศึกษาชนิดนี้รายงานในประเทศไทย

การฉ้อโกงการตรวจรับรองความเป็นพ่อลูก มีวิธีทำอย่างไรได้บ้าง?

ต่อไปนี้เป็นวิธีการบางประการที่สามารถบิดเบือนผลการทดสอบความเป็นพ่อที่บ้าน (ที่ไม่ถูกกฎหมาย) เพื่อไม่ให้บ่งชี้ถึงพ่อทางสายเลือดที่ถูกต้องได้:

  • ส่ง DNA ผิดคนมาให้ตรวจ ได้แก่
    • แม่ส่ง DNA ของบุตรที่ทราบของบิดาแน่ชัดอยู่แล้วว่าเป็นบุตรของผู้ที่สงสัยว่าเป็นพ่อ ไปส่งตรวจแทน DNA ของบุตรที่เป็นปัญหา เพื่อให้ได้ผลตรวจเป็นบวก (ปลอมเพื่อให้ได้ผลว่าเป็นพ่อที่แท้จริง)
    • ผู้ที่สงสัยว่าเป็นพ่อได้ส่ง DNA ของผู้อื่น แทนที่จะส่งผลของตัวเองไปตรวจ เพื่อให้ได้ผลตรวจเป็นลบ (ปลอมเพื่อให้ได้ผลว่าไม่ใช่พ่อ)
  • สลับซองส่งตรวจ DNA
    • หลังจากเก็บตัวอย่าง DNA จากบุคคลที่ถูกต้องแล้ว แม่หรือพ่อที่เป็นไปได้จะเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับซองจดหมายและส่ง DNA ของบุคคลอื่น

ห้องแล็ปสามารถจับการฉ้อโกงได้หรือไม่?

ในบางกรณี การฉ้อโกงหรือข้อผิดพลาดนั้นตรวจจับได้ง่าย ตัวอย่างเช่น หากเด็กที่เข้ารับการตรวจเป็นเพศชาย แต่กลับส่งตัวอย่าง DNA ของเด็กเพศหญิงมา ในกรณีเหล่านี้ห้องปฏิบัติการที่ได้รับการรับรองของเราจะระงับการทดสอบทันที และขอเก็บตัวอย่างซ้ำใหม่อีกครั้ง

ในกรณีการเก็บตัวอย่างที่บ้าน ทางเฮลท์สไมล์ของเรา จะมีขั้นตอนการยืนยันตัวตนของผู้เข้ารับการตรวจก่อนเก็บสิ่งส่งตรวจเสมอ ดังนี้

  • การตรวจสอบดูสูติบัตรของบุตร
  • การถ่ายรูปภาพผู้เข้ารับการตรวจ พร้อมบัตรประชาชน, passport หรือสูติบัตร
  • การกรอกข้อมูลต่างๆลงในแบบฟอร์ม
  • การจัดการส่งชุดตรวจแต่ละชุดเข้าไปยังห้องปฏิบัติการทันทีไม่เก็บทีละหลายๆบ้านแล้วค่อยส่งเพื่อไม่ให้มีโอกาสปะปนหรือสลับกันได้

แต่ทางเฮลท์สไมล์ และห้องปฏิบัติการก็ไม่สามารถจับการฉ้อโกงได้เสมอไป นั่นเป็นเพราะถึงแม้จะมีการยืนยันตัวบุคคลก่อนเก็บสิ่งส่งตรวจแต่ก็ไม่สามารถยืนยันได้ 100% ว่าคนที่ถือบัตรประชาชนคนนั้น จะเป็นคนที่ตรงกับบัตรประชาชนจริง (อาจจะเอาคนหน้าคล้ายมาแทนที่กันก็ได้) ด้วยเหตุนี้ การตรวจทุกครั้ง จึงจำเป็นต้องอยู่พร้อมหน้ากันทั้ง ผู้ที่สงสัยว่าเป็นพ่อ แม่ และลูก ทั้ง 3 ฝ่ายเสมอ อย่างน้อยก็เพื่อเป็นการยืนยันกันภายใน ว่าทั้ง 3 ฝ่ายนี้เห็นการเก็บสิ่งส่งตรวจพร้อมกัน

ซึ่งหากต้องการเก็บตัวอย่าง เพื่อให้ได้ผลไปใช้ทางกฎหมาย จำเป็นที่จะต้องมาที่ศูนย์ของเราเพื่อทำการเก็บตัวอย่าง เนื่องจากสามารถยืนยันตัวบุคคลได้แม่นยำกว่า มีการบันทึกขั้นตอนทุกขั้นตอนอย่างต่อเนื่องตามหลักเกณฑ์ของ Chain of custody

ตรวจ DNA พิสูจน์ความเป็นพ่อ-ลูก กับ HealthSmile เพียง 12,000 บาท
บริการทั่วประเทศ Add LINE ID สอบถามได้ที่ : @HealthSmile

ผลตรวจอาจผิดพลาดได้ เมื่อผู้ที่สงสัยเป็นพ่อ เป็นญาติทางสายเลือดที่ใกล้ชิดกัน

เมื่อผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นพ่อสองคนเป็นญาติทางสายเลือดที่ใกล้ชิดกัน พวกเขาจะแบ่งปัน DNA เดียวกันในเปอร์เซ็นต์ที่ค่อนข้างมาก

  • พ่อ/ลูก : 50%
  • พี่น้อง : 25%
  • ลุง/หลาน : 25%
  • ปู่/หลาน : 25%

เนื่องจากมี DNA ส่วนที่เหมือนกันอยู่ เมื่อทำการทดสอบ DNA ขั้นต่ำ 16 ตัวเพื่อพิสูจน์ความเป็นพ่อ (ทางเฮลท์สไมล์ ส่งไปยังศูนย์ DDC ซึ่งทดสอบขั้นต่ำ 20 ตัว) จึงมีความเป็นไปได้บ้าง (แต่โอกาสเกิดได้น้อยมาก) ที่ชายที่ไม่ใช่พ่อจะตรงกับเด็กที่กำลังทดสอบในทุกตำแหน่งของ DNA สถานการณ์ดังกล่าวอาจทำให้เกิดผลลัพธ์ที่เรียกว่า “ผลบวกปลอม” ดังนั้นการทดสอบความเป็นพ่อจึงผิดพลาดได้ แม้ว่าจะปฏิบัติตามขั้นตอนของห้องแล็บอย่างถูกต้องก็ตาม ดังนั้นการให้ข้อมูลมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้เมื่อทำการตรวจนั้นจึงมีความสำคัญมาก

วิธีแก้ปัญหา:ในทางทฤษฎี ผู้ที่อาจเป็นพ่อทั้งสองคนที่มีความเชื่อมโยงทางพันธุกรรมอย่างใกล้ชิดควรได้รับการตรวจพร้อมๆกัน เพื่อจะได้นำมาเปรียบเทียบกันได้ทั้งหมด

แต่เมื่อมีผู้ชายเพียงคนเดียวที่พร้อมหรือเต็มใจที่จะตรวจ แต่อีกคนไม่พร้อม สิ่งสำคัญอย่างยิ่ง คือ ผู้ที่สั่งการทดสอบจะต้องแจ้งให้ห้องแล็บทราบก่อนเริ่มการตรวจ ว่ามีพ่อที่เป็นไปได้อีกคนที่เป็นญาติสนิทของผู้ชายที่กำลังตรวจ และความสัมพันธ์ทางชีววิทยาระหว่างผู้ชายทั้งสองคนเป็นอย่างไร (เช่น เป็นพี่น้อง เป็นลูกพี่ลูกน้อง ฯลฯ) วิธีนี้จะช่วยให้ห้องแล็บสามารถนำข้อมูลนี้มาพิจารณาในขณะที่ทำการวิเคราะห์และคำนวณความน่าจะเป็นของการเป็นพ่อได้ นอกจากนี้ ห้องแล็บยังสามารถทดสอบชุด DNA ทางพันธุกรรมเพิ่มเติมได้หากจำเป็น เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ ที่ชัดเจนและ แม่นยำ

เหตุใดการเลือกห้องปฏิบัติการที่เหมาะสมสำหรับการทดสอบความเป็นพ่อลูกจึงมีความสำคัญ

เช่นเดียวกับธุรกิจอื่นๆ ห้องปฏิบัติการบางแห่งก็ดีกว่าแห่งอื่นๆ หากคุณต้องการให้แน่ใจว่าผลการทดสอบความเป็นพ่อของคุณถูกต้อง โปรดเลือกห้องปฏิบัติการที่มีมาตรฐาน ที่รักษามาตรฐานการรับรองสูงสุดในอุตสาหกรรม การได้รับการรับรองหมายความว่าแนวทางปฏิบัติและกระบวนการของห้องปฏิบัติการจะต้องได้รับความรับผิดชอบจากหน่วยงานอิสระภายนอกที่เข้ามาตรวจสอบเป็นประจำและตรวจสอบให้แน่ใจว่าทุกอย่างเป็นไปตามปกติ ห้องปฏิบัติการ DDC ประเทศสหรัฐอเมริกา ที่เฮลท์สไมล์นำส่งตรวจ เป็นแห่งเดียวที่ดำเนินการทดสอบความเป็นพ่อสองครั้งโดยทีมอิสระแยกจากกัน เพื่อให้แน่ใจว่าการทดสอบมีความถูกต้องสมบูรณ์

* การทดสอบความเป็นพ่อสองครั้งโดยทีมอิสระแยกจากกัน คือ การนำชุด DNA ของคนที่เข้ารับการตรวจความเป็นพ่อลูก แบ่งเป็น 2 ชุด และให้ทีมงาน 2 ทีมตรวจโดยเป็นอิสระจากกัน แต่ละทีมไม่สามารถรู้ผลการตรวจของอีกทีมได้ เมื่อได้ผลแล้วจึงนำผลมาเปรียบเทียบกัน หากผลตรวจที่ได้ตรงกันก็จะรายงานผล แต่หากผลไม่ตรงกัน ก็จะมีการตรวจทาน และอาจจำเป็นต้องเก็บสิ่งส่งตรวจใหม่

ตรวจ DNA พิสูจน์ความเป็นพ่อ-ลูก กับ HealthSmile เพียง 12,000 บาท
บริการทั่วประเทศ Add LINE ID สอบถามได้ที่ : @HealthSmile

References

1. Can a paternity test be “wrong?” [Internet]. DNA Testing: Paternity, Prenatal & Legal DNA Tests – DDC. DDC; 2021 [cited 2024 Sep 12]. Available from: https://dnacenter.com/blog/can-a-paternity-test-be-wrong/

2. Paternity fraud: Your Top 3 questions answered [Internet]. DNA Testing: Paternity, Prenatal & Legal DNA Tests – DDC. DDC; 2018 [cited 2024 Sep 17]. Available from: https://dnacenter.com/blog/paternity-fraud-top-questions-answered/