การเก็บสิ่งส่งตรวจ DNA: ใช้ Cotton Bud แทน Flocked Swab ได้หรือไม่?

การตรวจ DNA ถือเป็นหนึ่งในเทคโนโลยีที่มีบทบาทอย่างมากในด้านพันธุศาสตร์ การแพทย์ และนิติวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะการตรวจพิสูจน์ความสัมพันธ์ทางสายเลือดหรือการหาตัวตนของบุคคล ซึ่ง “การเก็บตัวอย่าง” ถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่ส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพของผลตรวจ

หนึ่งในคำถามที่พบบ่อยคือ “สามารถใช้คอตตอนบัด (Cotton Bud : สำลีพันก้านธรรมดา) แทนอุปกรณ์ที่อยู่ในชุดตรวจ DNA ของ HealthSmile (Flocked Swab) ได้หรือไม่?” บทความนี้จะอธิบายข้อแตกต่าง จุดเด่น และความเหมาะสมของอุปกรณ์ทั้งสองชนิด

ความแตกต่างระหว่าง Flock Swab กับ Cotton Bud

รายการเปรียบเทียบ Flocked Swab ในชุดตรวจ DNA ของ HealthSmile Cotton Bud ธรรมดา
โครงสร้างหัวก้าน เส้นใยสังเคราะห์ polyester เรียงตัวเป็นแนว สำลีธรรมดา (cotton) พันรอบปลายก้านไม้ หรือพลาสติก
ความสามารถในการจับ DNA
(Absorption)		 สูง – เก็บเซลล์บุผิวได้มาก ต่ำกว่า – จับเซลล์ได้น้อยกว่า
การปล่อย DNA ในสารละลาย
(Antibody Elution)		 ปล่อย DNA ออกได้ดี ปล่อยได้น้อย อาจเก็บไว้ในเส้นใยสำลี
การปนเปื้อนจากฝุ่น/สิ่งแปลกปลอม ต่ำ (หากเป็นแบบปลอดเชื้อ) สูงกว่า เนื่องจากไม่ได้ออกแบบเพื่อการแพทย์
ราคา สูงกว่า ถูกและหาซื้อง่าย
มาตรฐานของอุปกรณ์ ISO และ COA อาจจะมีหรือไม่มีก็ได้
เสถียรภาพของ DNA หลังการทำให้แห้ง
(DNA Stability Post-Desiccation)		 การทำ DNA ให้แห้ง ยังสามารถคงสภาพได้ดี
เพิ่มประสิทธิภาพในการขนส่งสิ่งส่งตรวจ		 หลังทำให้แห้งแล้ว จะคงสภาพ DNA ได้น้อยกว่า

สรุปแล้ว Cotton Bud ใช้แทน Flocked swab ได้หรือไม่?

คำตอบคือ: “พอใช้ได้ในบางกรณี แต่ไม่แนะนำ”

ในสถานการณ์ที่จำเป็นหรือเร่งด่วน เช่น การเก็บตัวอย่างเบื้องต้นเพื่อวัตถุประสงค์ไม่เป็นทางการ หรือเพื่อการศึกษาวิจัยทั่วไป สามารถใช้ Cotton Bud ได้ แต่ต้องมั่นใจว่าเป็นแบบ ปลอดเชื้อ (sterile) และเพิ่งเปิดใหม่ ยังไม่ได้สัมผัสสิ่งปนเปื้อนใดๆ

อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่ต้องการความแม่นยำ เช่น การตรวจพิสูจน์ความเป็นบิดา (Paternity Test) การพิสูจน์เอกลักษณ์บุคคล หรือใช้ในทางกฎหมาย ควรเลือกใช้ Flocked Swab ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ ในชุดตรวจ DNA ของ HealthSmile เพื่อให้มั่นใจว่าผลตรวจจะมีคุณภาพและน่าเชื่อถือ

หากต้องการตรวจ DNA พิสูจน์ความเป็นบิดา กับ HealthSmile ราคาเริ่มต้น 9,900 บาท (รวมค่าชุดตรวจด้วย Flocked swab และค่าบริการสำหรับสองท่าน) คลิกที่นี่

ข้อแนะนำหากต้องใช้ Cotton Bud ในการเก็บ DNA เพื่อส่งตรวจ

หากจำเป็นต้องใช้จริง ควรปฏิบัติตามแนวทางต่อไปนี้:

  • ล้างมือให้สะอาดก่อนเก็บตัวอย่าง

  • หลีกเลี่ยงการสัมผัสปลายสำลี

  • ปาดด้านในกระพุ้งแก้มอย่างน้อย 30 วินาที

  • รอให้แห้งสนิท โดยระหว่างรอแห้ง ไม่ควรปล่อยให้ปลายสำลีสัมผัสกับพื้นผิว หรือร่างกายคนอื่น เนื่องจากอาจเกิดการปนเปื้อน DNA ได้

  • ใส่ในซองกระดาษเพื่อจัดส่งเมื่อ cotton bud แห้งแล้วเท่านั้นเพื่อป้องกันการเกิดเชื้อรา

  • จัดส่งตัวอย่างให้ถึงห้องปฏิบัติการโดยเร็วที่สุด

กรณีถ้าต้องการใช้ cotton bud เพื่อเก็บสิ่งส่งตรวจ จะมีค่าบริการสำหรับการสกัด DNA เพิ่มเติมอยู่ที่ท่านละ 3,900 บาท ซึ่งหากใช้ Flocked swab ของ HealthSmile จะไม่มีค่าบริการสกัด DNA เพิ่มเติม

[Infographic] สิ่งส่งตรวจที่ส่งตรวจ DNA ความเป็นพ่อลูกได้

[Infographic] สิ่งส่งตรวจที่ส่งตรวจ DNA ความเป็นพ่อลูกได้

สรุป

แม้ว่า Cotton Bud จะสามารถใช้เก็บ DNA ได้ในบางสถานการณ์ แต่การเลือกใช้อุปกรณ์ที่ออกแบบเฉพาะอย่าง Flocked Swab ยังคงเป็นทางเลือกที่ดีกว่าในการเก็บ DNA เพื่อส่งตรวจ โดยเฉพาะเมื่อต้องการความแม่นยำสูงในการวิเคราะห์ DNA การเลือกอุปกรณ์ที่เหมาะสม คือจุดเริ่มต้นของผลตรวจที่เชื่อถือได้

หากต้องการสั่งซื้อชุดตรวจ DNA เพื่อพิสูจน์ความเป็นบิดาของ HealthSmile (Flocked swab) สามารถคลิกที่นี่ หรือ Add LINE ID : @HealthSmile

Last Updated on 1 พฤษภาคม 2025 by นพ.ประสิทธิ์ วิริยะกิจไพบูลย์