อาหารรสชาติเหมือนโลหะ หรือ อาการขมปากในผู้หญิงตั้งครรภ์ (Metallic taste)

รสโลหะในปาก หรือ อาการขมปาก เรียกเป็นภาษาทางการแพทย์ว่า dysgeusia เป็นอาการทั่วไปที่สตรีมีครรภ์บางคนประสบ อาจเกิดขึ้นได้ในระยะต่างๆ ของการตั้งครรภ์ แต่มักรายงานในช่วงไตรมาสแรก

สาเหตุของอาการขมปาก ในหญิงตั้งครรภ์

ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของรสชาติโลหะ หรืออาการขมปาก ในระหว่างตั้งครรภ์ แต่เชื่อว่าการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนของการตั้งครรภ์เป็นสาเหตุสำคัญ เนื่องจากความผันผวนของฮอร์โมน โดยเฉพาะฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน อาจส่งผลต่อการรับรู้รสชาติและองค์ประกอบของน้ำลาย นำไปสู่การรับรู้ถึงรสโลหะหรือรสขม

สาเหตุอื่นๆของอาการขมปาก ที่ไม่เกี่ยวกับการตั้งครรภ์

พบความรู้สึกขมปากในหญิงตั้งครรภ์บ่อยแค่ไหน

อาการขมปากเป็นเรื่องปกติของหญิงตั้งครรภ์ แต่ว่าหญิงตั้งครรภ์บางคนก็อาจจะไม่ได้มีอาการเหล่านี้ ความรุนแรงของอาการก็จะแตกต่างกันไปในแต่ละคน และแต่ละการตั้งครรภ์ ก็จะมีความรุนแรงแตกต่างกันได้ด้วย  อาการขมปากนี้ อาจเกิดขึ้นร่วมกับอาการอื่นๆของการตั้งครรภ์ในช่วงไตรมาสแรกๆ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน และความไวต่อกลิ่นที่เพิ่มขึ้น

ระยะเวลาของอาการขมปาก

สำหรับผู้หญิงหลายๆ คน อาการขมปาก หรือรู้สึกเหมือนรสโลหะ มีแนวโน้มลดลงเมื่อเข้าสู่ไตรมาสที่ 2 อย่างไรก็ตาม ผู้หญิงบางคนอาจประสบกับอาการนี้ต่อไปตลอดการตั้งครรภ์ ในขณะที่บางคนอาจมีอาการเป็นๆ หายๆ เป็นระยะๆ

ผลกระทบของอาการขมปากต่อการตั้งครรภ์

อาการขมปาก หรือรู้สึกรสโลหะ เหล่านี้ไม่มีผลเสียต่อคุณแม่ และทารกในครรภ์

แม้ว่ารสชาติโลหะ หรืออาการขมปากในหญิงตั้งครรภ์ มักจะไม่เป็นอันตราย แต่ก็อาจสร้างความรำคาญและส่งผลต่อความอยากอาหารและความเพลิดเพลินในการรับประทานอาหารของคุณแม่ได้ ผู้หญิงบางคนอาจพบว่าอาหารหรือเครื่องดื่มบางชนิดทำให้อาการขมปาก หรืออรู้สึกรสชาติโลหะแย่ลง ในขณะที่บางคนอาจสังเกตเห็นเด่นชัดมากขึ้นในช่วงอาหารเช้าหรือ หลังรับประทานอาหาร หากรู้สึกขมปากหรือรับประทานอาหารได้น้อย ควรพบแพทย์เพื่อประเมิณภาวะโภชนาการร่วมด้วยเสมอ

การรักษา

การจัดการอาการขมปาก หรือรู้สึกรสชาติโลหะในระหว่างตั้งครรภ์ มีหลายวิธี ดังนี้

• รักษาสุขอนามัยช่องปากให้ดี : การแปรงฟันเป็นประจำ การใช้น้ำยาบ้วนปาก และการดื่มน้ำให้เพียงพอสามารถช่วยลดความเข้มข้นของรสชาติโลหะได้
• การรับประทานอาหารแบ่งเป็นมื้อเล็กๆ บ่อยๆ : การรับประทานอาหารมื้อเล็กๆ ตลอดทั้งวันแทนที่จะทานอาหารมื้อใหญ่สามารถช่วยจัดการกับอาการคลื่นไส้และลดรสชาติโลหะได้
• การหลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นอาการ : อาหารหรือเครื่องดื่มบางชนิดอาจทำให้รสชาติโลหะรุนแรงขึ้น การระบุและการหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นเหล่านี้อาจมีประโยชน์ได้
• การดูดผลไม้รสเปรี้ยวหรือลูกอม : ผู้หญิงบางคนรู้สึกดีขึ้นได้ด้วยการดูดมะนาวฝาน ลูกอมรสซิตรัส หรือมิ้นต์ ความฝาดเผ็ดร้อนแสบลิ้นสามารถช่วยกลบรสชาติของโลหะ หรืออาการขมปากได้
• การปรึกษาผู้ให้บริการด้านสุขภาพ : หากรสชาติโลหะรุนแรง คงอยู่ หรือมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วย จำเป็นต้องขอคำแนะนำจากแพทย์ ผู้ให้บริการด้านการแพทย์เพื่อตรวจหาปัญหาสุขภาพช่องปาก หรือสภาวะทางการแพทย์อื่นๆ ที่ก่อให้เกิดการรบกวนรสชาติได้

ความเชื่อเรื่องอาการขมปาก และการทำนายเพศทารกในครรภ์

มีความเชื่อที่ว่า หากรู้สึกขมปาก หรือรู้สึกได้รสของโลหะระหว่างการตั้งครรภ์อ่อนๆ จะทำนายว่าลูกในครรภ์เป็นเพศหญิง! ซึ่งก็ไม่ได้มีหลักฐานทางการแพทย์ยืนยันในเรื่องนี้แต่อย่างใด แต่หากต้องการทราบเพศของทารกในครรภ์โดยมีความแม่นยำมากกว่า 99% แนะนำให้ตรวจ NIPT คัดกรองโครโมโซม และดาวน์ซินโดรมทารกในครรภ์แทน

สรุป

โดยรวมแล้ว แม้ว่ารสชาติโลหะอาจไม่เป็นที่พอใจ แต่ก็มักจะเป็นอาการชั่วคราวและไม่เป็นพิษเป็นภัยของการตั้งครรภ์ การรักษาสุขอนามัยในช่องปากที่ดี นิสัยการกินเพื่อสุขภาพ และการขอคำแนะนำจากแพทย์หากจำเป็นสามารถช่วยจัดการกับอาการนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

References