อัลตราซาวนด์ตอนอายุครรภ์ 10-12 สัปดาห์ จะเห็นอะไรบ้าง

ช่วงอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ หรือ 3 เดือนแรก

• คุณแม่หลายคนส่วนมากอาการแพ้ทองจะเบาลง หรือบางคนก็ไม่มีอาการแพ้ท้องเหลืออีกแล้ว เพราะฮอร์โมนเข้าสู่ภาวะปกติ ทำให้ความผันผวนของฮอร์โมนในร่างกายค่อยๆ กลับมาเป็นเหมือนเดิม
• ทารกอายุครรภ์ 12 สัปดาห์ จะมีพัฒนาต่างๆมากมาย อวัยวะจะสร้างครบทุกระบบ และจะพัฒนาเรื่อยๆจนสมบูรณ์ ทารกจะมีขนาดยาว 2.1 นิ้ว หนักประมาณ 13-14 กรัม ยังไม่สามารถอัลตราซาวนด์สังเกตเห็นเพศลูกได้ แต่จะสามารถตรวจ NIPT (Non-invasive prenatal testing) ซึ่งเป็นการตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรม และโครโมโซมของลูกจากเลือดคุณแม่เพื่อทราบเพศลูกได้ (อ่านเพิ่ม : NIPT หรือ NIFTY นอกจากตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมได้ ยังตรวจโรคอะไรได้อีก)
• หัวใจของลูกน้อยจะเต้นประมาณ 140-160 ครั้งต่อนาที ศีรษะจะมีขนาดใหญ่ขึ้นเมื่อเทียบลำตัว หัวใจจะมี 4 ห้อง และทารกสามารถขยับนิ้วมือและนิ้วเท้าได้มากขึ้นด้วย และจะเริ่มมีการสะสมแคลเซียมมากขึ้นเพื่อสร้างมวลกระดูกที่แข็งแรง

อวัยวะทารกช่วงอายุครรภ์ 12 สัปดาห์

• นิ้วมือนิ้วเท้าแยกออกจาก กันอย่างสมบูรณ์ สามารถขยับนิ้วมือและนิ้วเท้าได้ เล็บเริ่มงอก
• อวัยวะเพศจะยังเห็นเป็นเพียงตุ่มเล็กๆ ซึ่งยังไม่สามารถบอกเพศได้ชัดเจน
• ทารกสามารถแสดงสีหน้าได้บ้างแล้ว เช่น หรี่ตาและขมวดคิ้วได้
• ไตเริ่มขับของเสียออกจากกระเพาะปัสสาวะได้
• ระบบประสาทเส้นต่าง ๆ ในสมองก็จะเริ่มเชื่อมโยงหากันมากขึ้นเรื่อย ๆ
• ดวงตาจะเริ่มเคลื่อนที่จากด้านข้างไปอยู่ด้านหน้าใกล้เคียงตำแหน่งของดวงตาที่ถูกต้อง

ร่างกายคุณแม่ช่วง 12 สัปดาห์

• คุณแม่เริ่มมีท้องนูนออกมา คนรอบข้างสังเกตเห็นได้ จะรู้สึกอึดอัดหน้าท้องเริ่มขยาย ต้องหาเสื้อหรือกางเกงใหม่ให้พอดีตัว
• หนังศีรษะมันขึ้น หรือผมแห้งมากขึ้น ผมร่วงมากขึ้น จากการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน เล็บยาวขึ้น แต่ก็เปราะง่าย
• เล็บยาวเร็วขึ้น แต่ก็เปราะง่าย หักง่าย
• อ่อนเพลียง่าย เพราะร่างการต้องทำงานหนักรองรับการเจริญเติบโต
• มีอาการตกขาวมากขึ้น เพราะมีการไหลเวียนเลือดไปที่ช่องคลอด และฮอร์โมนเอสโตรเจนที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้คุณแม่หลายคนมีอาการตกขาวออกมามากขึ้น แต่หากว่าตกขาวมากจนรู้สึกผิดปกติ ควรตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ด้วย เนื่องจากหากมีเชื้อโรคก็จะมีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดความผิดปกติต่อทารกในครรภ์ได้ (อ่านเพิ่ม : ตกขาวระหว่างตั้งครรภ์ อาการอย่างไรถึงอันตราย?)
• คุณแม่ควรเน้นกินอาหารที่มีประโยชน์ หลากหลาย และครบทั้ง 5 หมู่ ในแต่ละมื้อควรประกอบไปด้วยเนื้อสัตว์ ผัก ผลไม้ รวมถึงธัญพืชต่าง ๆ ด้วย (อ่านเพิ่ม : อาหารสำหรับคนแพ้ท้อง ที่ดีต่อคุณแม่และลูกในครรภ์)
• อาการปวดท้องน้อย อาจมีสาเหตุจากการขยายตัวของมดลูก หากอาการปวดเป็นมากขึ้นเรื่อยๆ หรือมีอาการปวดติดต่อหลายวัน หรือมีเลือดออกจากช่องคลอด ควรรีบไปพบแพทย์

อาการปวดหลังของคุณแม่ท้อง 12 สัปดาห์

• ทาครีมยาที่มีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดเมื่อย แต่ไม่ควรรับประทานยาคลายกล้ามเนื้อ หรือซื้อยาแก้ปวดมารับประทานเอง
• เปลี่ยนอริยาบถบ่อย ๆ ไม่นั่งหรือนอนในท่าเดิมนาน ๆ
• เวลานั่งหรือนอน ควรมีเบาะรองเพื่อรองรับน้ำหนัก
• หลีกเลี่ยงการยกของหนัก หรือควรขอความช่วยเหลือจากคนใกล้ตัว
• พยายามคุมน้ำหนักให้ได้ตามที่แพทย์แนะนำ เพื่อลดแรงกดดันที่กระดูกช่วงหลัง

การอัลตราซาวนด์ 12 สัปดาห์ เพื่ออะไร

• ระยะนี้แพทย์จะทำการตรวจหาความเสี่ยงของภาวะบกพร่องทางโครโมโซมและพันธุกรรม เพื่อหาความเสี่ยงของดาวน์ซินโดรม และภาวะอื่น ๆ คุณแม่จึงอาจจะได้รับการตรวจวัดความหนาของน้ำที่สะสมบริเวณต้นคอทารก (NT : Nuchal Translucency) เพื่อดูว่าทารกมีความเสี่ยงของดาวน์ซินโดรมหรือไม่ รวมถึงการตรวจเลือด และอาจตรวจวัดระดับฮอร์โมนในร่างกายด้วย
• การตรวจหาความเสี่ยงของภาวะบกพร่องทางโครโมโซมและพันธุกรรม มีหลายวิธี คุณแม่สามารถอ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่บทความนี้
• หากอัลตราซาวนด์ตอนอายุครรภ์ 12 สัปดาห์แล้วไม่พบตัวอ่อน มีโอกาสเป็นไปได้สูงว่าคุณแม่จะมีการแท้งบุตรหรือมีภาวะท้องลม ให้มาตรวจครรภ์อีกครั้งในสัปดาห์ถัดไปเพื่อผลลัพธ์ที่แม่นยำมากขึ้น เพราะอาจเป็นไปได้ว่ามีการนับอายุครรภ์ไม่ตรงกับความเป็นจริง ทำให้ยังตรวจไม่พบตัวอ่อน มากไปกว่านั้น แพทย์จะไม่วินิจฉัยการแท้งหรือภาวะท้องลมจากการอัลตราซาวนด์แค่เพียงครั้งเดียวค่ะ จำเป็นจะต้องมีการติดตามดูผลในครั้งต่อไป

อัลตราซาวนด์เห็นอะไรบ้าง

• ขนาดของทารก จะมีพัฒนาการลักษณะคล้ายมนุษย์มากขึ้น
• อวัยวะต่างๆ ทารกเริ่มทำงานและพัฒนามีการเต้นของหัวใจ
• ระบบประสาทส่วนต่างเริ่มทำงานทั้งสมองและไขสันหลัง
• นิ้วมือนิ้วเท้าที่อยู่ในภาพอัลตราซาวนด์ แม้ว่ากำลังเติบโต

ท้อง 12 สัปดาห์ เลือดออกสีน้ำตาล หมายความว่าอะไร

การมีเลือดออกสีน้ำตาลในช่วงต้นอาจเกิดได้หลายสาเหตุ ไม่ได้ร้ายแรงอย่างที่คิด แต่ควรปรึกษาแพทย์เพื่อให้แน่ใจว่าคุณแม่กับทารกในครรภ์แข็งแรงสุขภาพดี

• เมื่ออัลตราซาวนด์แล้วพบว่าตัวอ่อนยังมีชีวิต ถุงตั้งครรภ์และถุงไข่แดงยังอยู่ครบตามปกติ เลือดสีน้ำตาลที่ไหลออกมานี้ มักไม่ก่อให้เกิดอันตรายใด ๆ ค่ะ
• หากไม่มีความผิดปกติและเลือดในครรภ์ออกไม่หยุด ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มว่ามดลูกมีความผิดปกติไหม บางทีอาจเป็นเลือดที่ค้างอยู่ภายในช่องคลอด ไม่ส่งผลเสียต่อการตั้งครรภ์ หรือเป็นการแท้งค้าง แล้วไม่รู้ตัวว่ามีการแท้งเกิดขึ้น

ภาวะแท้งคุกคามเป็นอย่างไร

ภาวะแท้งคุกคาม (Threatened Abortion) คือ สถานะที่มีความเสี่ยงในการเกิดการแท้ง มักเกิดจากปัจจัยหลายประการ เช่น

• ปัจจัยทางพันธุกรรมโครโมโซมผิดปกติ
• ทารกพิการตั้งแต่ในครรภ์
• มดลูกและโพรงมดลูกผิดปกติ
• การได้รับยาหรือสารเคมีเข้าสู่ร่างกาย
• มีประวัติการแท้งบุตรมาก่อน
• ตั้งครรภ์ตอนอายุมาก
• แม่มีโรคประจำตัว เช่าเบาหวาน ความดันโลหิตสูง

แนวทางดูแลสุขภาพช่วงคุณแม่อายุครรภ์ 12 สัปดาห์

• ควรดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน เพื่อดลความเสี่ยงของภาวะขาดน้ำ และการดื่มน้ำให้เพียงพอสามารถช่วยป้องกันปัญหาทั่วไปในการตั้งครรภ์ได้ เช่น ท้องผูก ริดสีดวงทวาร รวมถึงลดความเสี่ยงของการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะและกระเพาะปัสสาวะด้วย
• หลีกเลี่ยงอาหารที่อาจจะไม่ปลอดภัยต่อทารกและสุขภาพของคุณแม่ และควรกินอาหารที่ผ่านการปรุงสุกเท่านั้น ไม่กินอาหารกึ่งสุก กึ่งดิบ อาหารไม่สะอาด เพื่อลดความเสี่ยงของการติดเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรียที่มาจากอาหาร
• หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลและไขมันสูง เพราะเสี่ยงจะทำให้คุณแม่มีน้ำหนักเกินค่าดัชนีมวลกาย และเสี่ยงที่น้ำหนักจะไม่สัมพันธ์กับอายุครรภ์
• ต้องระมัดระวังเรื่องการยกของหนัก การหกล้ม คุณแม่ยังสามารถออกกำลังกายได้ แต่ไม่ต้องหนักเกินไป และไม่ควรออกกำลังกายในสถานที่ที่มีอากาศร้อนมาก หนาวมาก หรือมีความเสี่ยงที่จะเกิดอันตราย เช่น กีฬาเอ็กซ์ตรีม เป็นต้น
• งดอาหารเครื่องดื่มที่ไม่มีประโยชน์เช่น งดบุหรี่ สุรา ลดปริมาณกาแฟ อาหารขยะ ทานอาหารที่มีโปรตีน ใยอาหาร แคลเซียม เลี่ยงของหวาน

สรุป

ในช่วงอายุครรภ์ 10-12 สัปดาห์ การอัลตราซาวนด์จะแสดงพัฒนาการของทารกได้ โดยระบบอวัยวะของทารกจะสร้างครบทุกระบบและเริ่มทำงานแล้ว เช่น หัวใจเต้น 140-160 ครั้งต่อนาที, นิ้วมือนิ้วเท้าแยกออกจากกัน และระบบประสาทเริ่มเชื่อมต่อ อาการแพ้ท้องของคุณแม่มักจะเบาลง และร่างกายเริ่มปรับตัวเข้าสู่ภาวะปกติ ความผันผวนของฮอร์โมนลดลง คุณแม่อาจเริ่มมีท้องนูน และต้องดูแลสุขภาพด้วยการกินอาหารที่มีประโยชน์ พร้อมระวังอาการปวดหลังและคุมน้ำหนักตามคำแนะนำของแพทย์ และหากต้องการทราบเรื่องของความสมบูรณ์ของโครโมโซมทารกในครรภ์ ก็สามารถเลือกตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรม และโครโมโซมของทารกในครรภ์ หรือที่เรียกว่าการตรวจ NIPT ได้ ณ ช่วงเวลานี้